VIZITA Prezidenti Repúblika Indonézia, Joko Widodo, mai Timor-Leste (TL), Tersa, (26/1) konsege asina akordu iha área juventude no desportu, peska ilegal, meteorolojia no geofizika, rekursu minerais no sistema ba arkivu nasionál.
Repúblika Indonézia nudar viziñu ne’ebé besik liu. Haree ba aspetu ekonomia, sosial, polítika no kultura.
Akordu ne’ebé asina hanesan kestaun formal, hodi hametin servisu hamutuk ne’ebé durante ne’e la’o ona entre nasaun rua, liu-hosi ninia povo sira.
Ezemplu simplis mak desportu, jogadór hosi Indonézia nain tolu, dadaun ne’e harame ona Liga Futeból Amadora. Hirak ne’e hotu, inisiu hosi akordu ne’ebé estadu rua ne’e asina. Nune’e mos, peska ilegal, povo sira ne’ebé lor-loron moris iha tasi laran, sempre tulun malu.
Entretantu akordu sira ne’ebé antes ne’e asina, presiza haree fila fali. Li-liu edukasaun no saúde. Haree ba edukasaun, Timor-oan ho númeru ne’ebé bo’ot estuda iha Indonézia. Nune’e mos saúde, Timor-oan ne’ebé ho ekonomia ‘naton’, buka liu tratamentu iha Indonézia duke Austrália no Singapura.
Indonézia hanesan nasaun ne’ebé sai referensia ba Timor-oan sira hotu. Tantu hosi profisaun oi-oin. Nune’e mos, Timor-Leste bele sai referensia ba Indonézia.
“Ha’u hanoin buat ne’e di’ak. Kualker akordu, kuandu nasaun rua asina ne’e di’ak. Ida di’ak tanbasá, primeiru iha vontade atu servisu hamutuk, depois mak ita haree kontiudu. Importante mak nasaun rua ne’e halo servisu hamutuk. Segundu, klaru ke hosi akordu ne’e kestaun teknika ne’e depois mak ita haree halo nusa atu implementa”, Primeiru Vise Prezidenti Parlamentu Nasionál, Adriano do Nascimento ba jornalista sira iha PN, Kuarta, (27/1).
Aliende ne’e, deklarasaun Prezidenti RI Joko Widodo atu investe ho osan rupiah triliun hitu iha área infrastrutura, estadu ida ne’e, li-liu orgaun ezekutivu presiza halo konfirmasaun, atu hametin liu-tan liu-hosi akordu.
“Ha’u seidauk rona loloos Indonézia atu fó ida hanesan ne’e. Fó ho sevisu hamutuk ne’e la-hanesan. Ita halo sira manan tender, sira servisu nudar kompañia. BUMN (Badan Usaha Milik Negara) ou Emprensa Públiku, halo obra bar-barak, iha Oe-Cusse barak liu, sira ne’e hotu tama iha laran”, deputadu Adriano Nascimento subliña.
Sinal sira ne’ebé hatudu, nudar nasaun foun no nasaun maun-alin, ukun nain sira no Timor-oan hotu, presiza matan moris, neon nain atu aproveita oportunidade ne’ebé mosu.
Hosi oportunidade ne’ebé aproveita, signifika katak, prepara-án ba futuru, atu nune’e buat ida dependênsia ba área importante sira hanesan tekniku, Timor-oan sira iha tinan 10 ou 20 oin mai bele ka’er rasik ninia jestaun. Ita Hein. (*)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar